Is turmeric hetzelfde als kurkuma? Het antwoord is ja. Er is eigenlijk geen verschil tussen turmeric en kurkuma. Het zijn beide benamingen voor dezelfde specerij, die wordt gewonnen uit de wortelstok van de plant Curcuma longa. In Nederland wordt de term kurkuma het meest gebruikt, terwijl turmeric de Engelse benaming is. In Indonesië en Suriname wordt de specerij soms ook koenjit of koenier genoemd. De verwarring ontstaat soms omdat turmeric in het Nederlands soms ook geelwortel wordt genoemd. Dit is echter niet helemaal correct, aangezien er ook andere planten zijn met de naam geelwortel, zoals de echte geelwortel (Daucus carota sativus). In deze blog vertellen we je meer over de oorsprong van beide benamingen.
De oorsprong van het woord ‘Kurkuma’
Kurkuma is de Nederlandse naam voor het specerij. Het wordt vaak gebruikt in de Nederlandse keuken en is een belangrijk ingrediënt in curry’s, mosterd en als kleurstof in voedsel. De naam ‘kurkuma’ komt oorspronkelijk uit het Sanskriet. De naam “kurkuma” heeft zijn oorsprong in het Oud-Indische en Perzische talen. Het woord is afgeleid van het Sanskriet “kuṅkuma,” wat oorspronkelijk verwees naar saffraan of een saffraankleurige stof. Het Perzische woord “kurkum” betekent geel en verwijst naar de karakteristieke gele kleur van de specerij.
- Sanskriet “kuṅkuma”: Dit woord werd gebruikt om zowel saffraan als kurkuma aan te duiden, vanwege de overeenkomstige kleur. Het werd later specifiek geassocieerd met kurkuma in de context van kruiden en specerijen.
- Perzisch “kurkum”: Dit woord betekent geel en werd gebruikt om de gele kleur van de kurkuma wortel te beschrijven. Het is waarschijnlijk dat het woord via handel en culturele uitwisselingen werd overgenomen en aangepast in verschillende talen, waaronder het Nederlands.
Door de handelsroutes en de uitwisseling van kruiden en specerijen tussen Oost en West, raakte de term “kurkuma” verspreid in verschillende talen en culturen, wat uiteindelijk leidde tot de huidige naam in het Nederland
De oorsprong van het woord “Turmeric”
Dit is de Engelse naam voor hetzelfde specerij. In Engelstalige landen wordt het op dezelfde manier gebruikt als in Nederland. De naam “turmeric” heeft zijn oorsprong in het Latijn en Oud-Frans. Hier is een overzicht van de etymologische ontwikkeling:
- Latijn “terra merita”: De meest geaccepteerde theorie is dat “turmeric” afgeleid is van het middeleeuwse Latijnse “terra merita,” wat “verdienstelijke aarde” betekent. Dit verwijst naar de waardevolle eigenschappen van de kurkuma wortel, zowel als kleurstof en als geneeskrachtige plant.
- Oud-Frans “terre mérite”: Van het Latijnse “terra merita” evolueerde het naar het Oud-Franse “terre mérite,” dat dezelfde betekenis draagt.
- Middeleeuws Engels “turmeryte” of “turmery”: Via het Oud-Frans kwam het woord in het Engels terecht als “turmeryte” of “turmery,” wat uiteindelijk werd verbasterd tot “turmeric.”
Deze etymologische ontwikkeling toont aan hoe de naam “turmeric” zich heeft ontwikkeld door de tijd, in verschillende talen en tijdperken, uiteindelijk resulterend in de huidige Engelse term “Turmeric” die we vandaag gebruiken. Beide termen beschrijven dus hetzelfde gele poeder dat bekend staat om zijn voordelen. Het verschil zit dus enkel in de taal, niet in het product zelf.